Nghêu là một thức ăn phổ biến được nhiều người ưa chuộng. Nguồn tiêu thụ nghêu ổn định nên nuôi nghêu là một hướng đi kinh tế có hiệu quả cho bà con vùng ven biển. Nghêu hầu như chỉ phân bổ ở các vùng ven biển các vùng phía Nam, vì đặc thù này nên số lượng nghêu cung cấp cho cả nước có phần bị thiếu hụt. Nếu bà con muốn thoát nghèo thì đây là một hướng đi có hiệu quả cao. Bà con hãy tham khảo những kỹ thuật nuôi nghêu dưới đây để thực hiện đúng quy trình mang lại hiệu suất cao nhất.
Mục lục
Chuẩn bị bãi nuôi
Nền đáy
Nuôi nghêu quan trọng nhất là nền đáy, nó quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của nghêu. Nền đáy nuôi nghêu thích hợp nhất là cát bùn hoặc cát – cát bùn có kích cỡ hạt từ 0,062 – 0,25mm.
Bãi nuôi nghêu nên chọn ở vùng gần biển, vùng bãi nuôi ở vùng trung triều và dưới triều là có tốt nhất. Nơi này thường có đáy tương đối bằng phẳng, ít dốc, có độ hơi xốp ở nền đáy. Đảm bảo được độ vùi của nghêu dưới mặt lớp đáy từ 4 – 6cm.
Nhiệt độ:
Nhiệt độ trung bình của không khí 25,2 – 28,4oC, cao nhất 28,4oC (tháng 4) thấp nhất 25,2oC ( tháng 1). Mùa nóng nhiệt độ tối đa 35oC, có khi lên 37,8oC (tháng 6,7).
Nồng độ muối:
Mưa tại chỗ cùng lũ thượng nguồn xuống làm nồng độ muối thấp nhất, trung bình 7-10‰, có khi gần 1-2‰, lúc triều thấp.
Nước lên với nồng độ muối cao 25-30‰, chỉ tồn tại 2-3 giờ/ ngày, lúc này nghêu tranh thủ kiếm ăn, sau đó lại nhanh chóng khép vỏ và vùi xuống sâu.
Quy hoạch bãi nuôi:
Ở cồn bãi ven biển thì phân lô dạng bậc thang theo chiều dọc bãi thành hình chữ nhật.
Diện tích vuông rộng 1-2 ha.
Đường phân vuông thẳng góc với đường bờ. Dọc các đường phân vuông phải cắm cọc tre hay gỗ (mỗi cọc cách nhau 4-6m) có lưới chắn rải theo các cọc.
Chiều dài lưới khoảng 300-400m, chiều cao lưới chắn khoảng 40cm (kích thước mắt lưới 4-5mm).
Các bãi cồn ở giữa các cửa sông (thường có dạng bầu dục hay tam giác) thì phân vuông theo cỡ bàn cờ.
Diện tích mỗi vuông 2 – 4 ha có rào chắn 4 cạnh (rào chắn gồm cọc và lưới như trên).
Nghêu giống:
Đến nay chủ yếu dựa vào nguồn giống tự nhiên ở Gò Công Đông, Bình Đại, Ba Tri. Ở cồn bãi có nghêu cám và nghêu giống, mật độ trung bình 15-20 con/dm2 (có nơi 100-150 con/dm2).
Trường hợp chuyển giống nghêu ở nơi khác về nuôi, đóng bao khoảng 10kg/bao dùng bao bì thấm nước. Nên chuyển về ban đêm, tránh mưa. Phải đảm bảo thời gian vận chuyển từ lúc thu đến lúc gieo giống không quá 12-16 giờ. Và chuyển bằng thuyền trọng tải 4-6 tấn, có tốc độ cao.
Không dùng con nghêu giống đã há miệng và có mùi ươn.
Thả giống rải đều lúc thuỷ triều đang lên, triều xuống thả ở chỗ nước sâu 10cm. Không thả giống ở chỗ nước cạn.
Mật độ: cỡ 800-1.000con/kg thì thả 300-350con/m2, 3.500-3.600kg/ha. Nếu thả giống cỡ nhỏ cỡ 3.000-4.000con/kg thì cần 900-1.000kg/ha.
Hàng năm ở Tiền Giang và Bến Tre có thể thu hoạch 2.000-3.000 tấn nghêu giống, cung cấp cho các bãi nuôi trong tỉnh và các nơi khác.
Chăm sóc:
- Ở các bãi cồn, mỗi hộ dựng một chòi canh trên mặt biển, diện tích 8-10m2 thường xuyên có 1-2 người gác. Lúc triều lên có 3-4 lao động thu con nghêu giống bị sóng và thuỷ triều đưa vào bờ đem thả lại chỗ nước sâu. Việc này tiến hành vào 3-4 tháng đầu sau khi thả giống cho đến khi nghêu đạt 20mm.
- Thường xuyên kiểm tra rào chắn nhất là chân rào để nghêu không bị đẩy ra ngoài vuông nuôi. Nếu nghêu tập trung lại một góc hay một phía rào nào đó thì phải bắt chúng trở lại góc đối diện.
- Thu bắt các con ốc mỡ trơn (Polynices didyma Bottem), ốc mỡ hoa (Natica maculosa Lamarch) vì chúng di động tìm mồi bắt ăn những con nghêu nhỏ.
Thu hoạch:
Cỡ thu tốt nhất, chiều cao vỏ 36-37mm, tương đương 50con/kg, cỡ trên 50mm vỏ rất dày và nặng. Mùa thu có chất lượng cao vào tháng 4-7.
Cần thu nghêu thịt vào lúc triều rút, lúc này chúng đã ăn no, thải các vật thừa trong vỏ, chỉ giữ lại nước nên thịt nghêu rất sạch. Ngược lại thu lúc triều lên thường chúng ngậm cát giảm chất lượng khi chế biến.
Các sản phẩm thu cần đóng bao ngay (mỗi bao 30-40kg) giữ ở nơi râm mát, tránh nắng, tránh mưa. Nếu bảo quản tốt nghêu sống được 40-48 giờ.
Loại bỏ con nghêu mở vỏ, có mùi ươn thối bốc ra. Số nghêu còn lại rải ra nền đáy cát gần bãi biển hay cửa sông có nồng độ muối 20-30‰ để kéo dài sự sống của chúng.
Một số điều cần tránh khi chăm sóc nghêu giống
- Không được sử dụng những con nghêu có dấu hiệu ươn để làm giống. Điều này có thể gây thiệt hại nặng nề cho vụ nuôi (vì nghêu chết sẽ làm ảnh hưởng đến các khu vực còn lại)
- Tăng cường quản lý, mật độ thả nuôi hợp lý; khống chế thời gian nuôi và khai thác. Nếu phát hiện nghêu “nổi đầu” và nghêu chết thì cần loại bỏ ngay.
- Không nên nuôi nghêu quá dầy. Lý do là nghêu dễ bị chết vào khoảng tháng 1- 3 âm lịch khi nhiệt độ nước quá cao do nắng nóng kéo dài.
- Theo dõi thường xuyên địch hại: cụ thể là một số loại ốc mỡ chuyên đi bắt nghêu; khi phát hiện thì cần nhặt bỏ triệt để.
Với những kinh nghiệm về kỹ thuật nuôi nghêu được chia sẻ bên trên, hi vọng mang lại nhiều lợi ích cho bà con. Chúc bà con thành công!
Nguồn: tepbac.com
