Mục lục
Giới thiệu chung về sâu vẽ bùa
Tên khoa học: Phyllocnistic citrella. Họ: Gracillariidae. Bộ: Lepidoptera. Về đặc điểm hình thái. Sâu vẽ bùa Phyllocnistic citrella có biến thái hoàn toàn, trải qua bốn giai đoạn. Trưởng thành sâu vẽ bùa là loài ngài nhỏ màu vàng nhạt phớt ánh bạc. Con ngài có cơ thể dài 2-3mm, sải cánh dài 4-5mm. Cả hai cánh đều có rìa lông dài. Cánh sau nhỏ hơn cánh trước. Ở giai đoạn trứng. Trứng có hình bầu dục nhỏ màu trong suốt, sắp nở có màu trắng vàng. Kích thước ước chừng từ 0,2-0,3mm. Sâu non đẫy sức có chiều dài 4mm. Mình sâu dẹt, không chân đốt cuối bụng có hình ống dài. Giai đoạn nhộng dài khoảng 2-3mm. Nhộng có màu nâu vàng. Bên cạnh mỗi đốt thân nhộng có một u lồi, trên có một sợi lông.
Đặc điểm gây hại của sâu vẽ bùa
Sức gây hại của sâu vẽ bùa có liên quan tới điều kiện thời tiết. Cụ thể là độ ẩm. Khi độ ẩm tăng cao thì sức phá hại của sâu vẽ bùa tăng. Và khi độ ẩm giảm thì sức phá hại của chúng cũng giảm. Chính vì thế nên vào các mùa mưa khi độ ẩm khoảng 85-90% chúng gây hại mạnh tới cây. Ngoài ra khi thời tiết mát mẻ khoảng 23-29 độ C thì chúng cũng phát triển cực mạnh.
Sâu vẽ bùa gây hại chủ yếu là ở phần đọt non. Đọt non chính là món ăn ưa thích của chúng. Chính vì thế vào các đợt cây ra lộc non mạnh thì sâu cũng bùng phát mạnh mẽ. Ngược lại ở các lá già thì sâu sẽ ít gây hại hơn.
Một vòng đời của sâu vẽ bùa dài từ 19 đến 38 ngày. Cụ thể như sau. Trứng từ 1-6 ngày. Sâu non từ 4-10 ngày. Nhộng từ 7-12 ngày. Trưởng thành từ 7-10 ngày.
Tập tính gây hại của sâu vẽ bùa Phyllocnistic citrella
Bướm hoạt động về ban đêm, thường đẻ trứng ở mặt dưới lá gần gân chính của các đọt non mới mọc. Một trưởng thành sâu vẽ bùa thường đẻ được 70-80 quả trứng. Thời gian đẻ trứng từ 2-10 ngày. Sâu non mới nở thường đục chui qua lớp biểu bì của lá để ăn phần nhu mô của lá tạo thành đường hầm ngoằn ngoèo dưới lớp biểu bì. Phía sau là đường phân thải ra của sâu như sợi chỉ. Lớp biểu bì có thể bị bong ra hoặc trông giống như nhầy ốc sên. Đường đục của sâu vẽ bùa dài và lớn dần theo sức lớn của sâu. Khi đẫy sức, sâu non đục ra mép lá, hoá nhộng tại mép lá gần gân lá, chỗ lá bị quăn bằng cách dùng tơ gấp lại che tổ kén.
Khi sâu gây hại, lá nhỏ, dị dạng ảnh hưởng đến sự phát triển của chồi non. Hoa và trái có thể bị rụng khi cây bị gây hại nặng. Ở giai đoạn cây con nếu bị gây hại thường xuyên cây sẽ kém phát triển và có tán nhỏ hơn bình thường. Sâu vẽ bùa là môi giới truyền bệnh loét trên cây có múi. Sâu vẽ bùa gây hại quanh năm, tập trung nhiều vào các đợt ra đọt non trong mùa khô. Sâu gây hại trên các loại cây thuộc họ cam quít.
Điều kiện gây hại của sâu vẽ bùa Phyllocnistic citrella
Sâu vẽ bùa Phyllocnistic citrella gây hại quanh năm. Mức độ gây hại phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết và thức ăn của sâu. Nhiệt độ thích hợp cho sâu vẽ bùa phát sinh gây hại là 23 – 290C, ẩm độ 85-90%.
Biện pháp quản lý sâu vẽ bùa Phyllocnistic citrella
Biện pháp canh tác:
Chăm sóc cho cây sinh trưởng tốt, tỉa cành, tạo tán, bón thúc cho lộc non ra tập trung để dễ dàng quản lý sâu bệnh, hạn chế tối đa sự phá hại của sâu. Thu dọn lá rụng trong vườn đốt bỏ cũng hạn chế nguồn sâu.
Thường xuyên theo dõi quan sát, để bảo vệ các đọt non vào các giai đoạn cao điểm phát triển của sâu. Trường hợp bị hại nặng thì có thể cắt bỏ các chồi lá bị sâu đem tập trung một chỗ để tiêu diệt.
Biện pháp sinh học:
Sử dụng một số thiên địch như:
Thiên địch ký sinh: Có nhiều loài ong trong các họ Chalcidoidea và Ichneumonidea ký sinh trên sâu non và nhộng, đôi khi tỉ lệ kí sinh có thể lên đến 70-80%.
Thiên địch bắt mồi: Nhân nuôi thiên địch kiến vàng Oecophylla smaragdina là biện pháp có hiệu quả phòng trị sâu vẽ bùa cao
Biện pháp sử dụng chế phẩm sinh học BIO Plus
Sử dụng sản phẩm này giúp phòng trừ sâu vẽ bùa. Ngoài ra chế phẩm sinh học BIO Plus còn phòng trừ nhện đỏ, bọ trĩ, vẽ bùa, sâu tơ, sâu xanh,…. Sản phẩm hiệu quả an toàn, nguồn gốc tự nhiên. Không độc hại sức khỏe con người. Không ảnh hưởng đến môi trường.
Tỉ lệ phòng: Phòng định kỳ pha 1 chai 500ml với 200 lít nước phun 2 lần. Lần 1 phun khi cây sắp nhú đọt non. Lần 2 phun cách lần 1 khoảng 6-7 ngày.
Tỉ lệ trừ: Cắt tỉa loại bỏ phần bị bệnh sau đó pha 1 chai 500ml với 150 lít nước phun kép 2 lần cách nhau 3-4 ngày. Nếu đọt không ra đều thì định kì phun 7-10 ngày.
=> Phun chủ yếu ở mặt dưới lá và phun lên đọt cây.
Các đợt lộc non bà con thúc ra tược đồng loạt bằng sản phẩm phân bón cao cấp Rapid Hydro để lộc ra tập trung và lá nhanh già để sâu đỡ gây hại. Ngoài ra bà con nên phun kết hợp cùng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua để phòng trừ nấm khuẩn gây bệnh loét ghẻ trên cây có múi.
Biện pháp hoá học:
Khi mật số sâu quá cao, có thể dùng các loại thuốc nội hấp để phun hay các hỗn hợp sử dụng thuốc BVTV hợp lý để bảo vệ nguồn thiên địch của vẽ bùa trong tự nhiên. Khi mật độ gây hại cao, sử dụng luân phiên một số thuốc gốc như: (Chlorantraniliprole + Abamectin); Imidacloprid (Confidor 100SL; …); Cypermethrin (Viserin 4.5EC;….); Abamectin (Vibamec 1.8EC, 3.6EC;…); Polytrin; Selecron; dầu khoáng SK99; DC- Tron Plus, Confidor,… có thể phối hợp dầu khoáng với thuốc sâu để tăng hiệu quả phòng trừ để phòng trị.
Nguồn: hlc.net.vn
