Có thể nói sâu bệnh hại khoai lang là một vấn đề nan giải cho những người nông dân trồng khoai. Điều đáng quan tâm chính là trồng khoai mang lại thu nhập cao cho người nông dân và là nguồn thu nhập chính của nhiều gia đình. Nếu một vụ khoai bị sâu bệnh thì cực kỳ khó kiểm soát dẫn đến chất lượng và năng suất giảm. Dẫn đến thu nhập của người dân cũng bị giảm đi đáng kể. Cùng tìm hiểu những sâu bệnh hại trên khoai lang để kịp thời phòng trừ nhé.
Mục lục
Các loại sâu hại khoai lang
Sâu ăn lá khoai lang
Đặc tính sinh học: Trưởng thành của sâu đẻ trứng đơn lẻ trên thân hoặc mặt dưới lá khoai lang. Sau 6-8 ngày sâu non sẽ nở ra và bắt đầu gặm lá. Sâu có màu xanh lục, có 1 mũi nhọn ở phần đuôi.
Khả năng gây hại: Sâu non sẽ gặm biểu bì lá, sâu trưởng thành có khả năng cắn thủng làm rách lá lỗ chỗ. Với mật độ sâu lớn chúng có thể làm trụi lá nghiêm trọng gây ảnh hưởng tới khả năng quang hợp cũng như năng suất củ khoai lang.
Thuốc BVTV phòng trừ sâu ăn lá khoai lang có hiệu lực cao, giá thành rẻ là thuốc có hoạt chất malathion.
Sâu ăn dây khoai lang
Đặc điểm sinh học: Sâu ăn dây khoai lang (Omphisa anatomasalis) đẻ trứng đơn lẻ từng quả trên lá và thân cây. Sau khoảng 5-6 ngày trứng nở ra và sâu non đục vào thân; chúng tồn tại và gây hại trong vòng 35 ngày rồi hình thành kén; hóa nhộng trong thân ở gần lỗ đã đục sẵn để khi vũ hóa chúng sẽ thoát ra ngoài.
Khả năng gây hại: Sâu đục rỗng các thân chính gây ảnh hưởng khả năng dẫn truyền dinh dưỡng lên nuôi lá và chuyển dinh dưỡng từ lá xuống nuôi củ. Do đó gây hại nghiêm trọng tới năng suất củ khoai lang.
Ngoài ra sâu còn đục xuống các rễ củ gây hại cho củ, làm giảm không những năng suất mà còn cả phẩm chất của chúng.
Bọ hà hại khoai lang
Đặc tính sinh học: bọ hà đẻ trứng đơn lẻ trong các lỗ hổng trong rễ hoặc thân của dây khoai lang. Sau 6 ngày trứng nở thành sâu non; và bắt đầu đục vào phần trong của bộ phận bị gây hại. Chúng sẽ tồn tại ở vị trí đó trong khoẳng 25-35 ngày rồi hóa nhộng ngay trong rễ.
Tác hại của bọ hà: sâu non ăn rễ gây mất khả năng hút chất dinh dưỡng nuôi cây của rễ. Ngoài ra, các rễ củ bị sâu hại sẽ có mùi hôi, mất hoàn toàn giá trị thương phẩm. Ngoài ra, bọ hà cũng có thể gây hại trên lá làm lá rụng, gây giảm khả năng quang hợp của cây.
Bệnh hại khoai lang
Bệnh ghẻ khoai lang
Tác nhân gây hại: do nấm Sphaceloma batatas Sawada gây ra.
Triệu chứng và tác hại: bệnh xuất hiện chính ở phần thân và lá. Ban đầu vết bệnh xuất hiện với kích thước nhỏ hình bầu dục; có màu trắng xám sau chuyển sang nâu nhạt. Sau đó vết bệnh chuyển sang dạng sần sùi mà nâu xám hoặc nâu tối. Các vết bệnh có khả năng liên kết nhau tạo thành vệt hoặc từng đám bệnh lớn trên thân, cuống lá. Tại các lá bệnh, phần mặt dưới thường bị co tụm lại thành đám nhỏ trên gân lá và gân chính; làm cho chúng nhìn cong queo, teo nhỏ. Triệu chứng này dễ làm người trồng nhầm lẫn cây đang mắc bệnh virus.
Thuốc BVTV: Bà con có thể dùng thuốc Score 250ND để phòng trừ bệnh ghẻ cho khoai lang hiệu quả.
Bệnh sẹo đen khoai lang
Nguyên nhân gây hại: do nấm Ceratostomella Fimbriata gây ra
Triệu chứng, tác hại: bệnh gây hại chính trên bộ phận rễ và củ của khoai. Đôi khi bệnh có thể tấn công lên mầm và thân cây. Ban đầu vết bệnh là các chấm nhỏ hình bầu dục hoặc tròn có màu xanh đen dần chuyển màu xám đen. Các vết này lõm xuống và có mùi hôi, ủng nước, trên bề mặt xuất hiện bào tử nấm màu đen nhỏ. Bênh sẹo khoai lang làm giảm giá trị thương phẩm của củ khoai, đồng thời gây bị đắng ảnh hưởng tới chất lượng củ khoai sau thu hoạch.
Thuốc BVTV: đặc hiệu với bệnh ghẻ khoai lang bà con có thể sử dụng là Thiabendazole.
Bệnh virus chân chim hại khoai lang (SPFMV)
Nguyên nhân: virus chân chim thuộc nhóm Potyvirrus, chúng lây truyền vào khoai lang nhờ rệp hoặc do các vết thương cơ giới
Tác hại: bệnh thường gây hiện tượng mất diệp lục khiến lá cây chuyển màu xanh nhạt, lá bị co hẹp hoặc biến dạng. Tại vị trí mép lá có các vết khảm màu xanh thẫm; gân và 2 mép lá có màu lá mạ. Bệnh có thể gây các mép lá và gân lá già chết hoại tử. Trên vỏ củ bệnh tạo thành các vành đai, có vết nứt như chân chim màu nâu đỏ, thịt củ có dạng sợi bấc sau đó chết
Bệnh héo vàng khoai lang
Nguyên nhân: do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas-Deuteromycetes
Tác hại: mạch dẫn trong thân từ chỗ vết bênh trở lên có màu nâu. Mạch dẫn bị nấm phá hủy cản trở sự vận chuyển nước và chất dinh dưỡng làm cây sinh trưởng kém; các lá từ phía dưới trở lên bị vàng dần và héo; bệnh nặng làm cây bị chết khô. Cây càng bị bệnh sớm càng ảnh hưởng đến năng suất. Nấm tồn tại trong tàn dư cây bệnh và trong đất nhiều năm. Bệnh lan truyền qua nước ruộng và công cụ làm đất. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện nóng, nhiệt độ khoảng 30ºC ; trời mưa nắng xen kẽ, đất nhiều cát.
Thuốc BVTV: Phun NUSTAR 40EC, CAROSAL 50SC, CANTOX D35WP, CAZET M10-72WP, CANTOPM 72WP, ZINCOPPE 50WP theo hướng dẫn của từng thuốc.
Các biện pháp khác để phòng trừ tốt sâu bệnh hại khoai lang
- Chọn củ giống từ nơi uy tín hoặc từ các ruộng sạch bệnh
- Bà con nên sử lý củ giống bằng thuốc BVTV trước khi trồng
- Dọn sạch tàn dư trước vụ trồng
- Kết hợp làm cỏ và vun luống cho khoai lang
- Tránh gây tổn thương lá, thân cây trong quá trình chăm sóc
- Khi cây có dấu hiệu bệnh bà con hãy dùng thuốc BVTV theo hướng dẫn phía trên
Nguồn: agriviet.org