Tìm hiểu nền thương mại nông sản Châu Phi

5 phút, 48 giây để đọc.

Hiệp hội chuyển đổi chính sách vì sự tăng trưởng và phát triển châu Phi (AGRODEP) vừa công bố báo cáo thường niên về thực trạng thương mại nông sản của châu Phi trong bối cảnh đại dịch Covid-19 gây mất an ninh lương thực của nhiều nước và làm rối loạn các luồng thương mại. Đặc biệt, trong đó có buôn bán không chính thức giữa các quốc gia châu Phi. Cùng PQM tìm hiểu nền thương mại nông sản Châu Phi để hiểu rõ hơn cách đa dạng hóa thị trường cũng như lượng nông sản Châu Phi xuất khẩu như thế nào trên thế giới qua bài viết sau đây.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nông sản

Xuất khẩu nông sản của châu Phi phát triển mạnh mẽ tại các nước đang nổi lên; và có sự tăng trưởng nhanh từ năm 2003 đến 2018 với việc đa dạng hóa thị trường, tăng xuất khẩu sang các nước Braxin, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và những nước châu Á khác trong đó có Ả rập Xê út, Việt Nam, Các tiều vương quốc Ả rập thống nhất, Thổ Nhĩ Kỳ, Malaysia và Pakistan. Sự đa dạng hóa này dẫn đến việc giảm dần thị phần của Liên minh châu Âu (EU) từ 45% giai đoạn 2005-2007 xuống còn 36% thời kỳ 2016-2018.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nông sản
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nông sản

Tuy nhiên, về giá trị, nhập khẩu hàng nông sản châu Phi của EU lại có xu hướng tăng liên tục; mặc dù thị phần giảm và EU vẫn là thị trường xuất khẩu nông sản chính của lục địa. Tương tự; xuất khẩu sang Hoa Kỳ và các thị trường tại châu Phi cũng liên tục tăng về giá trị; nhưng thị phần tương ứng (5% và 20%) vẫn không thay đổi.

Nông sản thô vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu

Hột ca cao, quả dừa, thuốc lá, cà phê, cam, bông, hạt vừng; chè đen; bột ca cao và nho tươi là 10 nông sản được xuất khẩu nhiều nhất của châu Phi, chiếm 39% giá trị xuất khẩu nông sản của khu vực này giai đoạn 2016-2018. So với thời kỳ 2005-2007; đã có những tiến triển rõ nét. Từng xếp thứ 15 từ năm 2005 đến 2007; hạt điều đã vươn lên vị trí thứ hai trong giai đoạn 2016-2018.

Nông sản thô vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu
Nông sản thô vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu

Cũng giống như vậy; hạt vừng đã tăng từ vị trí thứ 13 lên thứ 7. Vani, hoa và Sucroza cũng nằm trong số những mặt hàng được thăng hạng. Ngược lại; cà phê (chưa rang xay, chưa khử cafein) đã mất đi vị trí quan trọng nhường chỗ cho thuốc lá; còn mặt hàng bông thì rơi xuống hàng thứ 6 thay vì thứ 2 trong giai đoạn 2005-2007. Hột ca cao và cam vẫn duy trì được vị trí số 1; và số 5 trong bảng xếp hạng các nông sản xuất khẩu của châu Phi.

Xuất khẩu các sản phẩm chế biến tăng giữa các nước châu Phi

Các luồng thương mại trong lục địa đang đáp ứng được những xu hướng mới của nhu cầu thực phẩm trong khu vực. Cùng với thời gian; xuất khẩu lúa mì và ngô đã tăng; đặc biệt là thực phẩm chế biến như xúp; canh và chế phẩm thức ăn làm từ nông sản.

Xuất khẩu các sản phẩm chế biến tăng giữa các nước châu Phi
Xuất khẩu các sản phẩm chế biến tăng giữa các nước châu Phi

Thương mại nông sản bên trong châu Phi chủ yếu do các nước thành viên Cộng đồng phát triển miền Nam châu Phi (SADC) và Thị trường chung Đông và Nam Phi (Comesa), nhất là Nam Phi, Kenya và Ai Cập nắm giữ. Ngoài Côte d’Ivoire là nước xuất khẩu lớn và Nigeria là nước nhập khẩu lớn; các nước Tây và Trung Phi có vai trò nhỏ bé trong thương mại nông sản ở châu Phi.

Thương mại nông sản giữa các nước châu Phi bị đánh giá thấp

Sở dĩ trong thập kỷ qua (2009-2019); chỉ có khoảng 22% thương mại nông sản châu Phi nằm trong giao dịch giữa các quốc gia của lục địa này (một tỷ lệ tương đối thấp so với các châu lục khác) là vì hoạt động này đã bị đánh giá thấp.

Nguyên nhân là do thương mại không chính thức xuyên biên giới ẩn chứa nhiều thực tế: Thương mại xuyên biên giới nằm trong tay những người buôn không chính thức đi qua các cửa khẩu chính thức với số lượng hàng nhỏ hoặc đi qua biên giới bằng các điểm không có trạm gác; nhằm tránh kiểm tra và thương mại qua biên giới do những người buôn chính thức thực hiện cố tình giảm chi phí thuế nhập khẩu ở biên giới; bằng cách khai thấp hơn giá trị; hoặc kê khai sai hàng hóa hoặc buôn lậu bằng cách tránh các nhân viên hải quan.

Vai trò lớn để bảo đảm an ninh lương thực

Tuy nhiên; các thực tế trên không làm giảm tầm quan trọng của hình thức thương mại này. Chẳng hạn; một nghiên cứu năm 2011 của Viện nghiên cứu thống kê và phân tích kinh tế Benin (Insae) ước tính thương mại không chính thức giữa Benin; và Nigeria cao gấp 5 lần xuất khẩu chính thức được ghi nhận.

Thương mại không chính thức do vậy vừa mang lại một nguồn thu nhập quan trọng đồng thời, cũng đóng một vai trò lớn để bảo đảm an ninh lương thực. Ở Tây Phi; buôn bán ngầm chiếm 30% tổng thương mại các thực phẩm cơ bản (theo Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ – Usaid năm 2015).

Thương mại nông sản giữa các nước châu Phi bị đánh giá thấp
Thương mại nông sản giữa các nước châu Phi bị đánh giá thấp

Báo cáo cũng nhấn mạnh “Về quan điểm chính trị; mục tiêu của các chính phủ ở châu Phi là hợp lý hóa thương mại không chính thức và không khuyến khích loại hình buôn bán này”. Để làm điều đó; chính quyền các nước cần phải giảm chi phí thương mại chính thức bằng cách đưa ra những biện pháp nhằm giảm các rào cản thương mại; nâng cao hiệu quả thủ tục hải quan; tạo điều kiện cho trao đổi hàng hóa.

Một số biện pháp đã được thực hiện trong khuôn khổ hội nhập khu vực và xu hướng này sẽ ngày càng tăng với việc triển khai Khu vực mậu dịch tự do lục địa châu Phi (AfCFTA) vào đầu năm 2021.

Nguồn: tuoitre.vn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Phương Pháp Trồng Trọt

Phương pháp quản lí bọ nhảy trên cây cải

Phương pháp quản lí bọ nhảy hại cải hiệu quả

Ngày nay bà con nông dân thực hiện sản xuất rau màu ngắn ngày ngày một nhiều. Các loại rau …
Xem Chi Tiết
Phương pháp quản lí nhện đỏ trên cây trồng hiệu quả

Phương pháp quản lí nhện đỏ trên cây trồng hiệu quả

Nhện đỏ là loài côn trùng nguy hiểm cho cây trồng. Chúng đã trở thành nỗi ám ảnh của biết …
Xem Chi Tiết

Phương pháp quản lí sâu cuốn lá nhỏ hại lúa

Hiện nay trên đồng ruộng lúa mùa, trà chính vụ đang giai đoạn cuối đẻ nhánh, trà muộn đang giai …
Xem Chi Tiết
Phương pháp quản lí sâu đục thân hại ngô hiệu quả

Tìm hiểu về biện pháp phòng trừ sâu đục thân hại ngô

Sâu đục thân là một lọai sâu thường gây hại rất nặng đối với cây bắp ở nhiều vùng trồng …
Xem Chi Tiết
Phương pháp quản lí sâu đục thân bướm 2 chấm hại lúa

Phương pháp quản lí sâu đục thân bướm 2 chấm hại lúa

Sâu đục thân bướm 2 chấm gây hại biến đổi tùy theo giai đoạn sinh trưởng của cây lúa và …
Xem Chi Tiết
Phương pháp quản lí sâu keo mùa thu trong trồng ngô

Tìm hiểu cách xử lý sâu keo mùa thu trong trồng ngô

Những năm trở lại đây, sâu keo mùa thu đang dần trở thành một đối tượng gây hại nguy hiểm …
Xem Chi Tiết

Nuôi Thủy Sản

Cá trắm cỏ

Kỹ thuật nuôi và chăm sóc cá trắm cỏ ở ao hồ

Cá Trắm cỏ là một loài cá chép phổ biến được nuôi trên khắp thế giới. Sản lượng được báo …
Xem Chi Tiết
Tôm thẻ chân trắng

Kỹ thuật chăm sóc và phòng bệnh cho tôm thẻ chân trắng

Tôm thẻ chân trắng là loài giáp xác có 10 đôi chân thon, đi lại tương đối dài và năm …
Xem Chi Tiết
Cá basa

Kỹ thuật chăm sóc và phòng bệnh ở cá tra cần lưu ý

Cá ba sa hay cá tra được nhập khẩu từ Đông Nam Á, nơi nó chủ yếu được nuôi dọc …
Xem Chi Tiết
Phòng ngừa bệnh thủy sản

Phương pháp phòng và trị bệnh cho động vật thuỷ sản

Dịch bệnh đã nổi lên như một vấn đề nghiêm trọng do mật độ nuôi cao. Được sử dụng trong …
Xem Chi Tiết
cá lóc

Phòng tránh loét biểu bì và cách chăm sóc cá lóc

Hội chứng loét biểu bì là một trong những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nhất được nhận thấy ở cá …
Xem Chi Tiết
bệnh đốm đỏ

Cá trắm và bệnh đốm đỏ gây hại thường gặp khi nuôi

Một trong những vấn đề bệnh phổ biến nhất gặp phải ở cá nước ngọt thường được gọi chung là …
Xem Chi Tiết

Kỹ Thuật Chăn Nuôi

Bỏ túi phương pháp phòng và trị những căn bệnh tiêu biểu ở tằm

Để tằm có thể cho những sợi tơ chất lượng thì việc chăm sóc là điều cần thiết. Để tránh …
Xem Chi Tiết

Có thể bạn chưa biết: Phương pháp điều trị một số bệnh phổ biến ở nhím

Nhím là loại vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Thịt nhím rất được ưa …
Xem Chi Tiết

Chăn nuôi vịt thịt sao cho hiệu quả

Được biết đến là loại thủy cầm phát triển nhanh, ít mắc bệnh và kiếm mồi giỏi, vịt mang lại …
Xem Chi Tiết

Phương pháp chăn nuôi chim cút hiệu quả

Chăn nuôi chim cút đẻ không chỉ giúp bà con thoát nghèo mà còn mang lại lợi nhuận khá cao …
Xem Chi Tiết

Chăn nuôi đà điểu với hiệu suất cao

Khá vất vả để thành thạo kỹ thuật chăn nuôi đà điểu sinh sản. Tuy nhiên, nếu người nuôi thực …
Xem Chi Tiết

Tổng hợp bệnh ở cua và cách chữa trị mà người nuôi cua nên biết

Cua cũng như các loài thủy sản khác sống ở trong nước, nên nước là môi trường sống của cua, …
Xem Chi Tiết