Tìm hiểu bệnh vân nâu xuất hiện trên lá lúa và biện pháp phòng trừ

Bệnh vân nâu xuất hiện trên lá lúa do nấm có tên khoa học là Microdochium oryzae Samuels gây ra. Đây được coi là một loại bệnh thường gặp phổ biến trên cây lúa. Yêu cầu nông dân cần quan sát và theo dõi sát để nắm bắt được tình hình đồng ruộng. Nhất là giai đoạn đứng cái đến giai đoạn đồng trỗ là giai đoạn quan trọng.

Triệu chứng bệnh vân nâu

Bệnh hại chủ yếu trên các lá già, các lá có chóp lá chạm mặt ruộng nước. Vết bệnh tạo thành nhiều đường vân vòng cung nối tiếp nhau loen rộng ra, bắt đầu từ chóp lá loen rộng vào giữa phiến lá hoặc bắt đầu từ mép lá loen rộng vào trong. Các đường vân cung có màu nâu, nâu nhạt, chiều dài 1 – 5 cm, chiều rộng 0,5 – 1 cm, chiều rộng 0,5 – 1 cm (chiếm cả chiều rộng lá). Cuối cùng lá lúa bị khô táp gọi là bỏng lá lúa

Trên bẹ lá tạo ra những đốm nhỏ hình bầu dục, hình chữ nhật, màu nâu đỏ, tím đen, về sau vết đốm to dần chuyển sang màu nâu, xám. Bệnh có thể hại trên cổ bông và trên hạt làm biến đổi màu vỏ hạt. Bệnh làm giảm 20 – 30% năng suất lúa.

Nguyên nhân gây bệnh vân nâu

Bệnh do nấm gây ra, tồn tại chủ yếu từ cổ bông hay hạt giống lúa. Phát sinh gây hại trên giống (KM 18, Bắc thơm 7, Tám xoan Điện Biên), chân ruộng được đánh giá là xấu nghèo dinh dưỡng và không đậu nước.

Nấm có sợi đa bào, tản nấm dày xốp màu trắng mọc nhanh trên môi trường. Bào tử phân sinh hình trăng khuyết cong có 1 – 3 ngăn ngang nhưng thông thuồng là 2 tế bào, không màu (khi tụ lại thành hình khối bào tử có màu hồng nhạt).

Nguyên nhân do thời tiết có nhiều nắng nóng nhiệt cao, độ ẩm không khí cao thấp thất thường, cây lúa thường xuyên bị đói hoặc không được đáp ứng kịp thời các yếu tố dinh dưỡng và nước vì đặc điểm chân ruộng.

Đặc điểm phát sinh phát triển bệnh vân nâu

Bệnh thường xuất hiện vào thời kỳ cây lúa đang sinh trưởng, từ giai đoạn lúa con đứng cái, đứng cái đến đòng trỗ (hại trên lá) thường vào tháng 3 – 4 trở đi (vụ lúa xuân) và tháng 8 – 9 (vụ lúa mùa), trong điều kiện nhiệt độ tương đối cao, tăng dần và có nắng, nhất là những ruộng có nước.

Nấm bệnh bảo tồn trên tàn dư lá bệnh và ở trên hạt giống một thời gian lâu dài, có khi tới 11 năm (Mathur và Neergaard, 1985).

Biện pháp phòng trừ bệnh vân nâu

Thăm đồng thường xuyên

Cần thăm đồng thường xuyên để nhận diện và không nhầm lẫn với bệnh đạo ôn. Đồng thời tập trung chăm sóc và duy trì đầu tư nước tưới hợp lý từ 2 – 5cm, bón đủ và cân đối NPK theo đúng thời kỳ sinh trưởng phát triển để cây lúa khỏe mạnh và hạn chế sự phát sinh gây hại của nấm bệnh.

Biện pháp hóa học

Phun thuốc và sử lý hạt giống bằng Dithane M – 45; Carbendazim (Bavistin); Benlat 1,5 – 3 g/kg hạt hoặc Timan 80WP.

Khi cây bị bệnh, chúng ta dùng 1 trong các thuốc có hoạt chất sau để trị bệnh:

• Amisulbrom ( Gekko 20S)
• Bacillus subtilis ( Bio Bạc 50WP ).
• Azoxytrobin ( Overamis 300SC ).
• Trichoderma Viride ( BioBus ).

Khi ruộng có triệu chứng bị hại, cần phun thuốc TilSuper 300EC. Một cốc TilSuper 300EC pha đều trong bình 16 lít nước, phun cho 6 – 8 thước ruộng vào chiều mát không mưa. Phun 2 lần liên tục, lần 2 sau lần 1 từ 3 – 4 ngày.

Nguồn: Camnangcaytrong.com