Nai là loài gia súc hiện nay được nhiều người chọn làm mô hình chăn nuôi. Bởi con nai có rất nhiều công dụng và mục đích khác nhau; có những trang trại chuyên về nai thương phẩm thịt; cũng có những trang trại chuyên về nai sinh sản,…Tuy nhiên dù chăn nuôi nai theo mục đích nào thì chúng ta cũng cần phải có những phương pháp chăm sóc chăn nuôi cụ thể rõ ràng sao cho hợp lý. Để chất lượng của nai đạt chuẩn đầu ra tiêu thụ thì các phương pháp chăm sóc chăn nuôi rất quan trọng.
Thị trường thực phẩm Việt Nam ngày càng yêu cao cao hơn về chất lượng nên các trang trại mô hình nuôi nai phải chặt chẽ hơn về khâu chăm sóc. Việc chăm sóc và nuôi dưỡng nai rất đơn giản chỉ cần nắm đúng phương pháp và hiểu rõ về đặc tính của nai thì chắc chắn bạn sẽ thành công trong việc chăn nuôi nai. Theo một số thống kê gần đây; mô hình chăn nuôi nai phát triển ngày càng tăng và mang đến lợi nhận khủng cho nhiều hộ nông dân.
Mục lục
Chăm sóc nuôi dưỡng
Nai đực giống
Một nai đực có thể phối 6- 8 nai cái.
Nếu phối giống nhiều hơn thì không nên cắt nhung.
Nai đực giống phải nuôi riêng, nhất là mùa động dục và có chế độ bồi dưỡng, nhất là thức ăn tinh giàu đạm, khoáng, sinh tố…
Ngày phối giống bổ sung thêm 0,5-0, 7 kg thức ăn tinh hỗn hợp, 1 -2 quả trứng, 2-3 kg trái cây và muối khoáng cho liếm tự do…
Nai đực lấy nhung và phương pháp lấy nhung (lộc)
Chăm sóc nuôi dưỡng nai thời kỳ mọc nhung là khâu quan trọng nhất trong quá trình chăn nuôi vì, nhung là sản phẩm chủ yếu của nai.
Nai ra nhung (sừng non) nhú ra thường từ tháng 6- 9.
Muốn có cặp nhung tốt, thì phải bồi dưỡng cho nai, nhất là 1-2 tháng trước khi ra nhung.
Ngoài khẩu phần thức ăn bình thường, cần bổ sung thêm 0,5- 0, 7 kg thức ăn tinh hỗn hợp, 2-3 kg trái cây, muối khoáng cho liếm tự do và 5-7 ngày bổ sung 1 -2 quả trứng …
Khi nhung mới nhú, tránh rượt đuổi, trượt ngã làm hư nhung.
Cắt nhung xong, phải cầm máu, sát trùng và băng kín ngay, tránh ruồi, nhặng gây nhiễm trùng và bồi dưỡng cháo có chút muối cho nai ăn mau lại sức… Kỹ thuật lấy nhung (lộc) hay còn gọi là khai thác nhung thường thì 1 lần, 1 cặp /năm, có khi 2 lần, 2 cặp /năm.
Nếu chăm sóc nuôi dưỡng và khai thác đúng quy trình kỹ thuật (cắt nhung sau 50-60 ngày kể từ khi mọc nhung) thì mỗi năm 1 nai đực có thể cho 1 cặp nhung nặng 0,9-1,0 kg/năm, cá biệt có con cho 1,5- 1,6 kg/năm.
Nếu khai thác non thì mỗi năm có thể cho 2 cặp nhung, mỗi cặp nặng 0,4-0,5 kg, cá biệt có con cho 2 cặp nhung, mỗi cặp nặng 0,7- 0, 8 kg.
Trong điều kiện nuôi nhốt nai có thể sống 15 năm và cho 15-17 cặp nhung.
Nai mang thai và sinh đẻ
Nai mang thai nên nuôi riêng để tiện chăm sóc nuôi dưỡng…
Nai mang thai 9 tháng 10 ngày thì đẻ.
5 tháng đầu mang thai cho ăn khẩu phần thức ăn bình thường.
Sau 6 tháng đến khi đẻ cần bổ sung thêm 0,5-0, 7 kg thức ăn tinh hỗn hợp, 2-3 kg trái cây, muối khoáng cho liếm tự do…
Khẩu phần cho nai mẹ phải đảm bảo số lượng, chất tượng và chủng loại cỏ, cây xanh tươi, nhất là cây có nhựa nai thích ăn như sung, mít, và, cỏ sữa…
nước vo gạo, cháo cám, đu đủ, ngô…
Nai con được 3 tháng tuổi; đã ăn được lá, cỏ thì cho nai mẹ ăn khẩu phần thức ăn bình thường.
Nuôi nai sinh sản cần chú ý.
– Con cái không mang thai, không đẻ; không động dục, phải dùng hormol kích thích sinh dục.
– Trường hợp đẻ lứa đầu mẹ vụng về hoặc do đau vú không cho con bú, phải can thiệp để ép nó cho con bú.
– Trường hợp đẻ khó quá; phải can thiệp để đưa con ra.
– Khi mẹ âu yếm con mới đẻ thường hay liếm chỗ rốn; dễ làm chảy máu gây nhiễm trùng và chết con.
Vì thế một phản xạ tự nhiên là con hay trốn mẹ; đến giờ bú, con mới về.
Nai con
Cho nai con bú sữa đầu càng sớm; càng tốt, chậm nhất 3- 4 giờ sau khi sinh.
Đề phòng thiếu sữa; thức ăn tập ăn sớm không đảm bảo chất lượng làm cho nai bị rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy…
Hàng ngày, cho nai con vận động và tiếp xúc gần gũi với con người.
Nai con được 2-3 tuần tuổi có thể tập cho ăn lá; cỏ tươi…
5-6 tháng tuổi thì cai sữa.
Công tác thú y
Nai có sức đề kháng cao, ít dịch bệnh. Tuy nhiên, nai cũng có thể mắc một số bệnh; chủ yếu là bệnh về đường tiêu hoá như sình bụng; đầy hơi, khó tiêu, đau bụng, tiêu chảy; ngộ độc thức ăn, bị cảm; hà móng, sưng chân…
Khi nai mắc một số bệnh về đường tiêu hoá có thể dùng các loại thuốc trị đau bụng; sình bụng, đầy hơi; khó tiêu… của trâu bò cho uống hoặc có thể dùng 5-10 kg rau dừa dại cho nai ăn cũng có thể khỏi.
Cách phòng trị bệnh như các loài gia súc ăn cỏ khác. Phòng bệnh tổng hợp là biện pháp phòng bệnh tốt nhất cho nai:
Chăm sóc nuôi dưỡng tốt; ăn uống sạch sẽ, thức ăn đảm bảo thành phần và giá trị dinh dưỡng; chuồng trại luôn sạch sẽ; không lầy lội; không nóng quá, lạnh quá, tránh ruồi nhặng và các loài côn trùng khác gây hại cho nai. Đặc biệt; khi môi trường sống thay đổi phải chăm sóc nuôi dưỡng thật chu đáo để phòng và chống stress gây hại cho nai.
Nguồn: 2lua.vn
