
Để vơi đi nỗi nhớ quê hương xứ sở, những người này đã mang theo hoa trái miền quê tới trồng như bưởi. Giờ đây, những trái cây đã thành vùng sản xuất, và quy lại bán cho quê hương.
Đây là câu chuyện của những người dân khai hóa tại thị trấn Tràng Xá thuộc vùng cao nguyên Võ Nhai, tỉnh Nguyên. Vào những năm 1960, người Hưng Yên chuyển đến đây để lập vùng kinh tế mới. Tại khu rừng thiêng này; hơn nửa thế kỷ nỗ lực khai hoang của con người đã tạo cho Tràng Xá diện mạo mới về cảnh quan nông thôn bền vững. Cây bưởi ban đầu được mấy gia đình trồng; ý tưởng đơn sơ gợi nhớ quê hương quả ngọt.
Mục lục
Vựa bưởi vùng cao
Tuy nhiên, cây bưởi đặc biệt thích hợp với đất Tràng Xá. Cây bám đất, hợp thổ nhưỡng lớn nhanh; sai quả, ăn ngọt như chính gốc màu đỏ đẹp. Hàng chục năm nay, người dân vẫn chỉ truyền bá rộng rãi thứ nông nghiệp gọi là ‘chơi quả”; thu nhập chính của người dân vẫn là cây chè; trên diện tích hơn 400 ha vườn chè của xã, từ khi thành lập đến nay. Người dân đã nhận thức được tầm quan trọng của cây bưởi; chất lượng và giá trị nên đã mạnh dạn đầu tư trồng bưởi lấy thương phẩm; chẳng mấy chốc, tổng diện tích bưởi tăng nhanh.
Năm 2010, toàn xã mới có hơn 70 ha, nay con số đã xấp xỉ 300 ha. Giống bưởi không chỉ là Diễn như thời điểm ban đầu mà có cả Phúc Trạch; da xanh… Người trồng quy mô ở Tràng Xá cũng không chỉ còn là những người quê gốc Hưng Yên mà gồm cả những cư dân bản địa; đồng bào dân tộc ít người. 20 xóm bản của Tràng Xá đều có người trồng bưởi.

Bưởi Tráng Xá đã tạo được thương hiệu riêng. Một số siêu thị lớn tại Hà Nội; Thái Nguyên đặc cách kệ bán hàng cho sản phẩmTràng Xá. Thậm chí, bưởi nơi đây còn được bán quay đầu trở về Hưng Yên.
Đầu tư
Năm 2019, Tổ hợp tác sản xuất Bưởi VietGAP xã Tràng Xá; huyện Võ Nhai đã được Công ty Cổ phần chứng nhận và kiểm nghiệm FAO chứng nhận bưởi đạt chuẩn VietGAP. Ông Chu Thanh Phong (Tổ trưởng sản xuất) cho biết; 112 hộ thành viên của Tổ hợp tác sản xuất VietGAP Tràng Xá có diện tích 50 ha đã được đào tạo kiến thức chung về hực hành nông nghiệp tốt; sử dụng phân bón và thuốc BVTV an toàn; an toàn lao động trong sản xuất… Các quy trình, quy định về tiêu chuẩn được đề cập chi tiết trong sổ tay hướng dẫn sản xuất Tràng Xá theo VietGAP. Tổ hợp tác đã xây dựng quy chế hoạt động sản xuất và yêu cầu các hộ thành viên Tổ hợp tác ký cam kết thực hiện.
Là một trong những hộ đi đầu trồng bưởi trên miền đất vùng cao này; ông Hoàng Văn Hãn có 2 ha bưởi với các giống bưởi Diễn, da xanh và Phúc Trạch. Theo ông Diễn, kể từ khi sản phẩm bưởi Tràng Xá đạt chứng nhận VietGAP đã tạo ra những điều kiện thuận lợi để người sản xuất; kinh doanh bưởi Tràng Xá có thêm cơ hội nâng cao vị thế cạnh tranh; giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường, mang lại lợi ích cho người trồng bưởi và góp phần phát triển kinh tế nông nghiệp; nông thôn của địa phương.

Sản xuất bưởi tập trung
Xóm Lò Gạch (xã Tràng Xá) có tới hơn 90% người dân quê gốc Hưng Yên. Nên cũng không lạ khi hầu hết các hộ dân trong xóm đều trồng bưởi. Dù mới khởi nghiệp nhưng anh Lương Văn Dương ở xóm Lò Gạch có khu vườn bưởi rộng khoảng một ha; trước đây trồng ngô, táo. Dương cho biết, giá trị kinh tế của ngô rất thấp; còn táo thì sản xuất bấp bênh; năm được mùa thường không có thị trường tiêu thụ nên cuộc sống gia đình khó khăn.
Đến nay, toàn bộ khu vườn nhà Dương được trồng bưởi Diễn với khoảng 300 cây, gần một nửa số cây cho thu hoạch. Những cây bưởi trồng lớp đầu tiên; tán rộng, có cây cho 310 quả, giá bán bình quân 25 nghìn đồng/quả; thu gần tám triệu đồng. Năm nay, vườn bưởi cho thu hơn một vạn quả; mang lại thu nhập gần 300 triệu đồng. Điều đặc biệt là toàn bộ vườn bưởi của gia đình Dương đã được người buôn ở tỉnh Hưng Yên và thành phố Hà Nội đặt mua hết.
Bà Chu Thị Lệ Hiền (Chủ tịch UBND xã Tràng Xá) cho biết; Tràng Xá đã trở thành vùng sản xuất bưởi tập trung. Cây bưởi mang lại giá trị kinh tế cao; thu nhập khá cho nhân dân. Nhiều hộ dân đã thoát nghèo nhờ trồng bưởi; trong đó có đồng bào dân tộc ít người.
Sản phẩm OCOP
Huyện cũng chú trọng đầu tư phát triển các sản phẩm nông nghiệp thế mạnh theo chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” – OCOP trên địa bàn với mục tiêu trong giai đoạn này có 13 sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP.
Huyện đảm bảo nguồn vốn phát triển sản phẩm nông nghiệp chủ lực từ lồng ghép các nguồn vốn sự nghiệp hàng năm của Trung ương; tỉnh, huyện, vốn doanh nghiệp và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.
Nguồn vốn ngân sách của huyện chủ yếu được sử dụng để xây dựng các mô hình gắn với vùng sản xuất tập trung, các sản phẩm chủ lực, thế mạnh của Võ Nhai; tập huấn, chuyển giao khoa học, kỹ thuật, chứng nhận và quảng bá sản phẩm…/.
Nguồn: Nongsanviet.nongnghiep.vn